Vertrekregelingen topambtenaren Amsterdam: alles boven tafel

Koppen als ‘Gemeente blunderde met riante vertrekregelingen topambtenaren’ en ‘Zakkenvullers aan de top bij gemeente Amsterdam’ sierden de kranten naar aanleiding van onderzoek van Necker naar vertrekregelingen van topambtenaren binnen de gemeente Amsterdam.

Aanleiding van het onderzoek

De Amsterdamse gemeentesecretaris vertrok en kreeg een vertrekregeling mee waar veel onduidelijkheid over was. Daarnaast werd hij snel wethouder in Rotterdam. In de media en gemeenteraad werden vragen gesteld over de gang van zaken. Er bleek onvoldoende zicht te zijn op deze en andere vertrekregelingen. Dat vormde de aanleiding van het onafhankelijke onderzoek door Necker.

Als een directeur uit functie gaat, kunnen er verschillende dingen gebeuren naast ‘gewoon’ weggaan. Hij/zij kan in dienst blijven en gedetacheerd worden of ‘op de bank’ komen te zitten, of hij/zij kan een vertrekregeling krijgen. Die twee mogelijkheden onderzocht Necker.

Het onderzoek en de conclusies

De jonge onderzoekers Bas en Wouter werkten in het Necker team. Zij spitten personeelsdossiers door en namen een groot deel van de documentenanalyse op zich. Daarnaast vertaalden zij analyses naar een helder rapport. Tot slot keken zij bij de andere G4-gemeenten: hoe laten Rotterdam, Den Haag en Utrecht hun directeuren uitstromen?

Uit de documentenanalyse bleek dat veel financiële overzichten niet klopten, er was geen overzicht. Contracten, afspraken met betrokken directeuren en personeelsdossiers werden doorgenomen. Uit de enorme hoeveelheid informatie werd een nieuw overzicht gebouwd. Ook werden beleidskaders onderzocht: wat is de definitie van een topfunctionaris, wanneer heeft iemand recht op een vertrekregeling en hoe bepaal je wat de waarde daarvan is? Necker schakelde ook een advocatenkantoor in om te beoordelen of directeuren een rechtmatige vertrekregeling hebben gekregen.

De belangrijkste conclusie van het onderzoek is dat er afgelopen jaren geen consequent en transparant proces plaatsvond als een directeur uit functie ging. “Het is niet altijd slecht om een vertrekpremie mee te geven, als dat maar consequent op basis van beleidskaders gebeurt. Maar dat was niet het geval”, licht Wouter toe. Ook klopten de premies niet altijd met de Wet normering topinkomens. En men ging het maximale bedrag van €75.000 als uitgangspunt zien, in plaats van als uitzondering.

Meewerken aan een high impact-onderzoek

Bas en Wouter werkten als jonge onderzoekers mee aan een grootschalig onderzoek dat een hoge impact had en waarvan de uitkomsten veelvuldig door media werden opgepakt.

We willen impact maken met zo’n onderzoek en vooral het lokale bestuur versterken.

Bas Verkooijen

Voor beide onderzoekers was dit een van de leukste projecten uit hun carrière bij Necker. Bas: “Het heeft impact. Er gebeurt iets met het werk dat ik gedaan heb.” Het gaf Wouter voldoening dat het in dit onderzoek goed lukte om met cijfers het grotere plaatje duidelijk te maken en met data meer licht te laten schijnen op individuele gevallen.

De connectie tussen mensen en getallen vind ik inspirerend. Vooral in dit geval, omdat het echt iets zei. Ik ben trots dat ik de menselijke kant aan cijfers heb kunnen belichten in dit onderzoek.

Wouter Lammers

Samenwerken

De twee onderzoekers werkten in dit project samen met drie andere collega’s. Het onderzoek moest in zes weken afgerond zijn. Samenwerking is in zo’n high impact-project van groot belang. Wouter is enorm diep die dossiers ingedoken en wist er daardoor superveel vanaf. Bas koppelde kennis van de dossiers aan beleid. En hij wist die koppeling treffend te verwoorden. Hij wist wat er in de praktijk gebeurt. Het was voor beide onderzoekers de eerste keer dat ze meewerkten aan een onderzoek met zoveel directe impact.