Raadsonderzoek in Ermelo
Onderzoek langlopende dossiers
Zorgvuldig handelen van de overheid is iets waar je als inwoner vanuit mag gaan. Toch wordt overheidshandelen vaak genoeg ter discussie gesteld. Toetsen of een overheid zorgvuldig heeft gehandeld, kan op allerlei manieren. Door in gesprek te gaan of door een onafhankelijke partij een oordeel te laten vellen – zoals een klachten- of bezwaarschriftencommissie of zelfs een rechtbank. De overheid kan echter ook zelf besluiten tot onderzoek over te gaan.
De gemeenteraad van Ermelo besloot na een eerder onderzoek naar de bestuurscultuur in 2020 tot een aanvullend onderzoek naar het bestuurlijk handelen in een aantal dossiers. Door middel van het onderzoek wilde de gemeenteraad leren van enkele langlopende dossiers in de gemeente. Het eerdere onderzoek suggereerde namelijk dat deze dossiers onderdeel waren van de politiek-bestuurlijke problemen.
Langlopende dossiers
De gemeenteraad selecteerde drie langlopende dossiers voor het onderzoek, nadat inwoners hierover zijn geconsulteerd. Complexe dossiers waarin de gemeente met meerdere partijen (ondernemers en omwonenden) te maken had. In al deze dossiers stonden handhaving en vergunningverlening centraal, op het snijvlak van onder andere ruimtelijke ordening, evenementenbeleid en economisch beleid. We verdiepten ons in deze dossiers door middel van het bestuderen van honderden documenten en door interviews te voeren met betrokken inwoners, ondernemers, ambtenaren en bestuurders.
Elkaars taal niet meer spreken
Het onderzoek richtte zich met name op de communicatie en interactie van de gemeente met betrokken inwoners en ondernemers. Alle dossiers kenden juridische procedures en partijen die tegenover elkaar staan en elkaars taal niet meer spreken. Met name dit laatste is van belang. Elkaars taal niet meer spreken, betekent dat er weinig tot geen oog meer is voor andermans belangen, verantwoordelijkheden of zorgen. Het betekent dat het bijna onmogelijk is om nog tot elkaar te komen, tenzij het tot elkaar komen weer uitgangspunt wordt.
Handelen kunnen en willen uitleggen
De realiteit is dat het niet altijd mogelijk is om nog tot elkaar te komen. Wanneer de gemeente wordt gedwongen om te handhaven, wordt er per definitie een partij teleurgesteld. En daar waar de gemeente een vergunning verleent, kunnen anderen zich in de steek gelaten voelen. De kern is dat de gemeente haar handelen altijd moet kunnen en willen uitleggen. Wanneer de gemeente zorgvuldig heeft gehandeld én wanneer zij dit onvoldoende heeft gedaan.
Dat gesprek moet altijd gevoerd blijven worden. Met betrokken partijen in een specifiek dossier, maar ook met een brede vertegenwoordiging van de Ermelose samenleving. Necker heeft, naast een reconstructie in de dossiers, de gemeente een aantal handvatten gegeven om dit gesprek op gang te brengen en de verbinding tussen de gemeente en haar inwoners – maar ook tussen raad, college en organisatie – te versterken.
