Screening en risicoanalyse
Steeds meer overheden maken werk van de screening van nieuwe medewerkers of bestuurders. Op het gebied van integriteit gebeurt dat vaak met een risicoanalyse integriteit. Eventuele risico’s zijn vooraf in beeld, zodat met elkaar passende afspraken gemaakt kunnen worden. Zo voorkomt u dat er in een later stadium onnodig problemen ontstaan.
Doel van de risicoanalyse
Het doel van de risicoanalyse is het creëren van extra waarborgen zodat er niet na benoeming of indiensttreding discussie ontstaat over bijvoorbeeld diens nevenfuncties, contacten, zakelijke of financiële belangen. In de meeste gevallen is het in beeld brengen van het risico, en het nemen van maatregelen om te voorkomen dat het risico optreedt heel goed mogelijk. Hiermee worden pijnlijke situaties voor de persoon, en het aanzien van gemeente in het algemeen, voorkomen. En dat is heel wat waard in een tijd dat de integriteit van de overheid onder een vergrootglas ligt.
De risicoanalyse is geen toets: de uitslag is niet of een kandidaat wel of niet integer is, of hij of zij al dan niet benoemd kan worden.
Wat levert het op
- Inventarisatie van de risico’s die de kandidaat loopt op relationeel, financieel en functioneel gebied.
- Handelingsperspectief: concrete aanbevelingen voor beheersmaatregelen.
- Duidelijkheid voorafgaand aan de start van een nieuwe functie, een natuurlijke aanleiding om openheid van zaken te geven.
- Preventieve werking. Het onderwerp gaat leven, waarmee er een fundament gelegd is om met elkaar te spreken over dilemma’s.
- Bij bestuurders: handvatten voor de burgemeester bij het uitvoeren van zijn taak om de bestuurlijke integriteit te bevorderen.
Werkwijze
Bij een risicoanalyse wordt gekeken naar een aantal aspecten. Wij onderscheiden persoonlijke, financiële en functionele aspecten. Bij persoonlijke aspecten gaat het bijvoorbeeld over nevenfuncties, het netwerk van de kandidaat, arbeidsverleden en gedrag op social media. Financiële aspecten zijn eigendom van vastgoed, schulden- en betalingsrisico’s en een eventuele aandelenportefeuille. Functionele aspecten zijn bijvoorbeeld het omgaan met vertrouwelijke informatie, of specifieke risico’s die volgen uit de beoogde portefeuille.
Om de analyse te kunnen maken, gebruiken we een uitgebreide vragenlijst voor de kandidaat, doen we onderzoek in een aantal registers en openbare bronnen, en spreken we met de kandidaat over zijn persoonlijke situatie en over dilemma’s in een publieke functie.
